sanat

İstanbul - Sanat & Kültürün Başkenti

Tarihi merkezi ile UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan İstanbul, çok katmanlı geçmişi ve bugünü, geleneği ve moderniteyi her köşede harmanlayarak büyük fırsatlar ve eşsiz deneyimler sunuyor. Müzelerde, saraylarda, arkeolojik alanlarda ve sokaklarda kendini gösteren inanılmaz zengin bir kültürel mirasa sahip antik bir kenttir. Aynı zamanda, modern ve çağdaş sanat müzeleri ve galerileri, sergi ve konser mekanları, sanat ve kültür etkinlikleri ve çeşitli festivaller şehre kültürel dinamizm getiriyor.

İstanbul sanat ve kültür etkinlikleriyle dopdolu bir takvim sunuyor. Son yıllarda kentin çağdaş sanat sahnesi giderek daha fazla ilgi görüyor. Özellikle 2010 yılında Avrupa Kültür Başkenti olduktan sonra yeni müzeler, uluslararası sanat ve kültür etkinlikleri ve festivallerin açılışı ile çağdaş sanat sahnesinin en önemli küresel sanat başkentlerinden biri haline gelmiştir.

Sanatseverleri ve sanatçıları sıcak bir şekilde ağırlayan bir şehir olarak İstanbul, bale gösterileri, operalar, müzikaller ve tiyatro gösterileri; stadyumlarda ve konser mekanlarında dünyaca ünlü şarkıcıların konserleri; atölye çalışmaları, sergiler, müzayedeler, bienaller ve sanat ve kültür etkinlikleriyle doludur.

İstanbul'un kültürel ve sanatsal yaşamında önemli bir yere sahip olan İstanbul Devlet Opera ve Balesi, İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası, İstanbul Devlet Tiyatrosu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu, sanat sezonu boyunca konser ve performanslarıyla şehrin önde gelen sahnelerinde yer almaktadır ve binlerce sanatsever tarafından yakından takip edilmektedir.

Bienaller ve Sanat Fuarları

İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından 1987 yılından bu yana düzenlenen İstanbul Bienali, Venedik, São Paolo ve Sidney'in yanı sıra en prestijli bienallerden biri olarak kabul ediliyor. Bienal, 3 ay süren varlığı boyunca dünyanın dört bir yanından 500 bin'den fazla ziyaretçi çekiyor. Hem Türkiye'de hem de yakın bölgede düzenlenen en kapsamlı uluslararası sanat sergisi olan İstanbul Bienali, sadece Türkiye'den değil, uluslararası arenada birçok ülkeden çağdaş sanatçıların tanıtımında önemli rol oynuyor. Son yıllarda İstanbul Bienali'nin mekan seçimleri uluslararası izleyiciler tarafından özel ilgi gördü. Mekanlar şehrin tarihi ve kültürel değerleri ile kültürel etkileşimi artırmak üzere seçilir.

İKSV ayrıca 2012 yılından bu yana İstanbul Tasarım Bienali'ni mimarlık, kentsel planlama, iç mimarlık, endüstriyel tasarım, grafik tasarım, moda, tekstil ve yeni medya gibi tasarımla ilgili geniş bir yelpazede araştırma yapmak amacıyla düzenlemektedir.

Contemporary İstanbul, şehrin en önemli sanat etkinliklerinden biridir ve her yıl düzenlenen uluslararası sanat fuarlarına öncülük etmektedir. Her yıl Eylül ayında gerçekleşen Contemporary İstanbul, kentin gelişen sanat sahnesi, büyüyen sanat pazarı ve koleksiyoncu tabanı için bir platform sunuyor. Fuar, 2006 yılından bu yana daha geniş bir alanda en iyi çağdaş sanata erişim noktası sağlamaktadır. Dünyanın en çok ziyaret edilen sanat fuarlarından birisi olan Contemporary İstanbul, CI Dialogues, CI Editions, CI Design, Plugin, Collectors' Stories ve Recent Acquisitions gibi özel projeleri ile de geniş bir uluslararası takipçi kitlesine sahiptir.

Mamut Art Project, Step İstanbul ve Base İstanbul, yeni nesil sanat etkinlikleri, yeni nesil sanatçılara eserlerini sergileme fırsatı veriyor, çağdaş sanatçıları koleksiyonerler ve sanatseverlerle buluşturuyor. Bu tür etkinlikler sayesinde hem profesyonel koleksiyonerler hem de yeni koleksiyona başlayan çağdaş sanatseverler, yeni ortaya çıkan sanatçıların eserlerini tanıma fırsatına sahip oluyorlar.

Müzeler ve Sanat & Kültür Merkezleri

İstanbul, şehrin modern sanat ve kültür sahnesinin simge yapıları olan çok sayıda çağdaş sanat müzesine ve sanat ve kültür merkezine ev sahipliği yapmaktadır.

Emirgan sahilinde yer alan Sakıp Sabancı Müzesi, İstanbul'un dünyaca ünlü sanatçıların sergilerine ev sahipliği yapıyor. Müzenin ana binası 1998 yılında Sabancı Ailesi tarafından koleksiyonla birlikte müzeye dönüştürülmek üzere Sabancı Üniversitesi'ne bağışlandı. Modern bir galeri binasının eklenmesiyle 2002 yılında ziyarete açılan müzenin çok yönlü müze anlayışı, zengin koleksiyonunda, tanınmış uluslararası sanatçıların geçici sergilerinde, eğitim programlarında ve seminerlerinde görülmektedir. Tüm bunlara ilaveten, müzenin çarpıcı ve huzurlu bahçesinde konserler, tiyatro gösterileri ve diğer sanatsal etkinlikler yer almaktadır.

Türkiye'nin ilk modern ve çağdaş sanat müzesi olarak 2004 yılında kurulan İstanbul Modern, disiplinler arası çeşitli etkinliklere ve sergilere ev sahipliği yapmaktadır. Türk sanatçılarının kente, ülkeye ve yurt dışına tanıtılmasında büyük rol oynamaktadır. Müze, modern ve çağdaş sanat, fotoğrafçılık, tasarım, mimari, yeni medya ve sinema eserlerini toplamayı, korumayı, sergilemeyi ve belgelemeyi kapsayan uluslararası bir yaklaşıma sahiptir. İstanbul Modern, her yaştan sanatsevere yönelik eğitim programlarıyla sanatı halka yaklaştırmayı da hedefliyor.

Mimar Achille Manoussos tarafından inşa edilen tarihi binası ile Pera Müzesi, mimar M. Sinan Genim tarafından yenilenerek 2005 yılında modern bir müzeye dönüştürülmüştür. Pera Müzesi, Suna ve İnan Kıraç Vakfı'na ait koleksiyonlarının yanı sıra geçici sergileriyle dünyaca ünlü sanatçıların eserlerini de ağırlamaktadır. Müze, yayıncılık ürünleri, sözlü etkinlikler, öğrenme programları ve film gösterimleri gibi çok çeşitli fırsatlar sunmaktadır.

Çağdaş sanat müzesi Arter, 2010 yılında Vehbi Koç Vakfı'nın desteğiyle çağdaş sanatın üretilmesi ve sergilenerek sürdürülebilir bir altyapı edinmesi amacıyla açılmıştır. 2019 yılında Vehbi Koç Vakfı'nın 50. kuruluş yıl dönümü vesilesiyle müze, Dolapdere'deki yeni çarpıcı binasına taşınmıştır. Arter, kendi koleksiyonu dışında disiplinler arası performanslar ve etkinlikler sunarak program yelpazesini genişletmektedir. Binada sergi salonlarının yanı sıra performans salonları, öğrenme ve etkinlik alanları, bir kütüphane, sanat yayınlarına odaklanan bir kitabevi ve bir bistro bulunuyor.

SALT kamu hizmetinde bir kültürel kurumudur. SALT’ın çok katmanlı programları, İstanbul’da SALT Beyoğlu ve SALT Galata‘da yürütülmektedir. İstanbul'un en tarihi semtlerinden Karaköy'de ve şehrin en güzel tarihi yapılarından biri olan Osmanlı Bankası'nın eski genel müdürlük binasında yer alan SALT Galata, sanat, mimarlık ve tasarım pratikleriyle sosyal ve ekonomik tarih incelemeleri ve sergi, yayın, web ve dijitalleştirme projeleri yürütmektedir. SALT Galata ayrıca kapsamlı yayınları ve arşiv koleksiyonlarını bir araya getiren ve sergi alanları, kitabevi, restoran ve oditoryum içeren SALT Research'e ev sahipliği yapmaktadır. SALT Beyoğlu ise İstanbul'un en ünlü ve en işlek yaya caddesi olan İstiklal Caddesi'nde bulunan tarihi bir binada çeşitli sergilere ve halka açık programlara ev sahipliği yapıyor.

Temeli 90'lı yıllarda atılan Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu, 2000'li yıllarda bünyesine katmış olduğu tanınmış ve uluslararası çağdaş sanatçıların sanat eserleri ile kapsamlı ve sağlam bir kimlik kazanmıştır. Borusan Contemporary, 2011 yılında Rumelihisarı'ndaki Perili Köşk'e taşınmasının ardından İstanbul'da kültürel yaşamın vazgeçilmezi haline gelmiştir. "Yeni Medya sanatına" odaklanan Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu, artırılmış gerçeklik, video enstalasyonları ve ışık yerleştirmeleri gibi yeni sanatsal ifade biçimlerini kullanarak temsil sınırlarına meydan okuyan deneysel çalışmalara özellikle önem verdiğini ortaya koymaktadır. Boğaz'ın nefes kesen manzarası, galeri ve ofis alanlarından oluşan Perili Ev, Müze Cafe ve Borusan ArtStore hafta sonları ziyarete açıktır.

Elgiz Müzesi, İstanbul Maslak Beybi Giz Plaza'da yer almaktadır ve 2001 yılında kurulmuştur. Müze, kurulduğu günden bu yana birçok genç sanatçının yapıtlarını ve küratörleri bir araya getirmiş ve uluslararası platforma taşımıştır. Sanat meraklıları, Türk ve uluslararası sanatçıların çeşitli geçici sergilerine katılmanın yanı sıra Elgiz Koleksiyonu'ndan eserleri görme fırsatı da bulmaktadırlar. Müze eğitim ve sosyal etkinlik programları da gerçekleştirmektedir.

Masumiyet Müzesi, Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk'un yazmış olduğu bir romanın adından esinlenerek açmış olduğu bir müzedir. Müze, romanın karakterlerinin kullandığı, giydiği, duyduğu, gördüğü, topladığı ve hayalini kurduğu eşyaları titizlikle kutularda ve vitrinlerde sunarak 1970'lerde ve 1980'lerde İstanbul'un günlük yaşamına dair bir bakış sunmaktadır. Bu olağanüstü müze 2014 Avrupa Yılın Müzesi Ödülü'nü almıştır.

Son yıllarda İstanbul'da üç yeni müze daha açıldı: Tekfur Sarayı Müzesi, Anemas Zindanları ve Galata Kulesi. Bu mekanlar ayrıca çeşitli geçici sergilere, sanat festivallerine ve sanat etkinliklerine ev sahipliği yapmaktadır. Yenilenen İstanbul Resim ve Heykel Müzesi ve Atatürk Kültür Merkezi (AKM) de dahil olmak üzere kapılarını açma yolunda olan bazı yeni müze ve sanat & kültür merkezleri de bulunmaktadır.

Süreyya Operası ve Kültür Merkezi, Evliyagil Dolapdere, Doğançay Müzesi, İstanbul Fotoğraf Müzesi, Milli Saraylar Resim Müzesi, Meşher, Ara Güler Müzesi, Rezan Has Müzesi, Sadberk Hanım Müzesi, Tophane-i Amire Kültür ve Sanat Merkezi ve TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi şehrin sanat nabzını güçlü tutan diğer önemli adreslerdir.

Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul'da "Beyoğlu Kültür Yolu" adı altında önemli bir proje hazırlamaktadır. Karaköy'de bulunan Galataport İstanbul'dan başlayan proje, Galataport İstanbul, Galata Kulesi, Galata Mevlevihanesi Müzesi, Narmanlı Han, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi, Emek Sineması, Atlas Pasajı ve Atlas Sineması'nı içeren Atatürk Kültür Merkezi'ne (AKM) kadar uzanan hat boyunca kültür ve sanat duraklarını kapsayacaktır. Hem yerel hem de uluslararası sanat meraklıları için cazibe merkezi olacak Beyoğlu Kültür Yolu'nda yeni müzeler, sergi salonları ve kültürel mekanlar yer alacaktır.

Sanatseverleri ve sanatçıları kucaklayan İstanbul, aynı zamanda dünyaca ünlü sanatçıların sahne aldığı bir konser ve performans mekanları vahasıdır.

Sanat Galerileri

Batı ve Doğu kültürleri arasında köprü oluşturan İstanbul, Avrupa'nın kültür sanat merkezlerinden biri haline gelmiştir. Nişantaşı, Beyoğlu, Karaköy, Balat, Bebek, Levent, Maslak, Kadıköy ve Moda gibi kentin modern ve tarihi semtlerinin birçoğuna yayılmış, hem çağdaş hem de klasik sanatın yer aldığı çok sayıda sanat galerisi bulunmaktadır. Bu galerilerde Türkiye'den ve yurt dışından hem köklü hem genç sanatçıların heyecan verici eserleri sergileniyor. Ayrıca yeni galeriler açılmaya, sanatseverler dinamik ve ilham verici bir şehirde yeni sanatçılarla buluşmaya devam ediyor.

Atatürk Kültür Merkezi

İstanbul’un ikonik Taksim Meydanı’nı taçlandıran Atatürk Kültür Merkezi, yıllar sonra 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda yeniden açıldı. 400 metrekarelik galerisi, çok amaçlı salonları, 2040 kişilik opera salonu ve 802 kişilik tiyatro salonuyla Atatürk Kültür Merkezi, yeniden açıldığı günden bu yana, hem şehrin sakinlerine hem de ziyaretçilere zengin bir kültür sanat programı sunuyor. Tarihi Atatürk Kültür Merkezi, yüksek teknolojiyle donatılmış salonlarıyla herkesi şehrin kalbinde sanat dolu bir yolculuğa davet ediyor.